MİTHAT TOLGAY, "Yaşayan Bir Efsane-Canlı Tarih-Duayen" TPAO-Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığın'da (Aynı zamanda Arama Grubu Başkanlığı) Kuruluş Dönemi Mühendis,

MİTHAT TOLGAY (MİTHAT Y. TOLGAY) BU KONUYU DETAYLI OLARAK ŞÖYLE ANLATMAKTADIR: 

“Yabancı ülkelerde çeşitli  devlet kuruluşları  hesabına okutulmak üzere Milli Eğitim Bakanlığınca 21.11.1944 tarihinde açılan sınavda  kazanan 25 öğrenci MTA için Amerika’ya gönderilmiştir. Bu öğrenciler, maden, jeoloji, jeofizik ve metalürji konularında öğrenim yapacaklardı. Örneğin ben maden mühendisliği okuyacaktım. 1948 de Raman’da petrol bulununca anladığım kadarıyla gruptan ben dahil bazı arkadaşlara petrol jeolojisi ve  mühendisliği  konusuna  geçmemiz  önerilmişti. Ben 1948 yılı  yaz tatilinde staj yapmak için   Idaho Eyaletinde  bir maden şirketinde iş bulmuştum ve şirketde daha çok yeni cevher damarları bulmak için  galerilerde devamlı karot sondajı yapan ekipte ve  bir jeologla çalışmıştım ve böylece  jeolojiyi yeğler duruma gelmiştim. Bu nedenle öneriyi kabul ettim ve  ek sözleşmeyi imzaladım. Öneride öğrenim tamamlanınca sanayide bir sene staj yapacağımız belirtilmişti. Bu arada 1950 seçimleri yapılmış iktidar değişmişti ve daha önceki proğramımız iptal edilmişti. Öğrenimimi tamamlama tarihinden iki ay önce diplomayı alınca yurda dönmemiz istendi. Staj görmeden dönersek pek yararlı olamıyacağımızı ileri sürerek hemen dönmek istemediğimi belirttim... 

Master derecesi için çalışmaya başladığımda, Oklahoma  Jeoloji Kuruluşunda laboratuvar asistanı olarak çalışıyordum.  

Bu arada Birleşik Devletler Jeoloji Kuruluşundan gelen meşhur jeolog Dr. Hugh Miser, yeni Oklahoma jeoloji haritası projesini yürütüyordu. Asistanı olan arkadaşım mezun olup ayrılınca beni önermiş,  Miser ile diplomamı alıncaya kadar  çalıştım. İyi bir deneyim oldu. Dr. Miser, yapmakta olduğu  haritanın %80’nini iyi ilişkileri olduğu  büyük petrol şirketlerinin ona emanet ettikleri gizli ayrıntılı haritalarından derliyordu. Benim  sorunumu çözmek için bir kaç şirketle görüşmemi sağladı. Ancak ben bir sene çalıştıktan sonra Türkiye’ye döneceğimi söyleyince hepsi de,  ancak bir sene yetişme döneminden sonra kendilerine yararlı olmaya başlıyacağımı belirterek  haklı olarak beni işe almak istemediler. Orada kalmak isteseydim iş hazırdı. Bunun üzerine ben de  üniversiteden petrol mühendisi arkadaşımın çalıştığı şirketde  iş buldum. Arkadaşım da staj döneminde idi. Beraberce Kuzey Texas’da üç arama kuyusunda  sondaj işçiliği yaptık. Üç ayda çok şey öğrendim.  Bu arada  MTA ile  yazışmamız sürüyordu. Mezuniyetden  dört ay sonra  yurda döndük.

Bizim gruptan kaç kişinin petrol konusunda öğrenim yaptığı bilmiyordum.  Oklahoma üniversitesinde  Melih Genca  ve İsmail Hakkı Arman petrol mühendisliği konusunda master yapıyorlardı. MTA’ya döndüğümüzde yalnız ben petrol jeolojisi servisinde görevlendirilmiştim.  Petrol Yasası  16 Mart 1954 de yürürlüğe girdikten sonra  TPAO ve  Petrol Dairesi kuruldu. Söz konusu  25 bursiyerden  aşağıda isimleri belirleneler MTA’dan bu kuruluşlara devredildiler:

Türkiye Petrollerine: 
"TPAO"

Raşit Ceylan (Jeolog), 

Ferhan Sanlav (Jeofizikçi )

Rifat Bayazıt (Petrol Müh.), 

İ.  Hakkı Arman (Petrol Müh.), 

Melih Genca (Petrol Müh.), 

Hasan Göker (Rafineri  Müh.), 

Mustafa Solim (Rafineri Müh.), 

Mithat Tolgay (Jeolog) 

Petrol Dairesi Reisliği’ne ise, 

Hikmet Dinçer(Jeolog), 

Mehmet Gürel (Jeolog), 

Safa Ardıç (Jeofizikçi) geçtiler.

Bizden önce yurt dışına Amerika ve diğer ülkelere öğrenime gönderilenlerin  hepsini tanımamız doğal olarak olanaksızdı.  Ekim 1952 de (Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Müdürlüğü) MTA’da işe başladığımda  petrol konusunda  çalışanlardan  tanıyabildiğim elemanlardan  kuşak sıralaması yapmayı  deneyebiliriz.  En eskiden başlamak üzere:

A – Birinci Kuşak:

Kemal Lokman ,                      Petrol Mühendisi , Fransa

Ali Dramalı ,                             Petrol Mühendisi , ABD

Kasım Önder,                          Petrol Mühendisi , ABD

B – İkinci Kuşak

Ziya Kirman,                            Jeolog, ABD 

Adnan Küçükçetin,                  Jeolog, ABD

Kazım Ergin,                            Jeofizik, ABD

Pertev Bediz,                           Jeofizik, ABD

Nuh Naci Tilev,                       Mikropalontoloji, İsviçre     

Necip Tolun ,              Jeolog , İsviçre

Orhan Baykal,             Jeolog , ABD

Hulusi Berilgen ,                       Petrol Müh. ABD

Abdurrahman Durukal,            Petrol  Müh. ABD   

Turgut Uluğ,                             Petrol Müh. ABD

Reşit Yonca,                            Petrol Müh. ABD

C – Üçüncü Kuşak:

Bu kuşak, 2. Dünya savaşı sırasında Almanya  ve İngiltere’ye gönderilen elemanlardır. Özellikle Almanya’da savaş ve savaş sonrası  öğrenimleri  yarıda kalanlar, bizim grupla Amerika’ya gönderildiler;  bu gruptan petrol konusunda yetişenler:

Sait Şahankaya,                       Jeolog (Almanya – ABD)

Parisa Gönülden,                      Jeolog  (Almanya  ABD)

Bedii Dinçel ,                           Jeolog (Almanya –ABD)

Selahi Diker,                            Jeofizikçi (İngiltere- ABD)

Selahattin Özkan,                     Petrol Müh.  ( Almanya  - ABD)

Selahattin Malkoç,                   Petrol Müh. ( Almanya – ABD)

Uzun süren ikinci dünya savaşı nedeniyle,  Amerika ve Kanada şirketlerinde büyük  teknik eleman açığı  oluşmuştu. Bu  nedenle çok iyi öğrenim görmüş  bir çok MTA elemanın ayrılarak  yurt dışına gittiklerini,  MTA’da  göreve başladığımızda öğrendik.”  (REFERANS/KAYNAK: Kısaca PETROL ve TPAO’NUN BAŞINA GELENLER (1A) Halit Edip ÖZCAN)

MİTHAT TOLGAY (MİTHAT Y. TOLGAY) Jeoloji Yüksek Mühendisi

MİTHAT TOLGAY (MİTHAT Y. TOLGAY) Jeoloji Yüksek Mühendisi

MİTHAT TOLGAY (GÜNCEL) 16 KASIM 2017